Laatste bericht

zondag 15 oktober,

Dit wordt mijn laatste bericht op deze website van mijn verblijf in Suriname. Woensdagnacht vlieg ik terug en donderdagochtend ben ik weer in Nederland. Het is nu zondagochtend en ik zit buiten op de veranda met de laptop op schoot te typen. Ik heb vanmorgen weer na een week gewoon kunnen douchen. In het binnenland moest ik net als de dorpsbewoners wassen in de rivier en daar krijg je niet echt een schoon gevoel van.

Het was erg leuk om zien hoe de mensen daar leven. Ik zat op de medische post Ladouani en het dorp bij de post, New Aurora, had 600 inwoners. Het was een marrondorp van voormalig weggelopen slaven die vervolgens weer zijn gaan leven zoals ze in Afrika deden. Er zijn ook verschillende stammen, dit was een Saramaccaans dorp. Natuurlijk werd het leven wel aangepast aan de nieuwe omgeving van het oerwoud in Suriname. Aan het hoofd van de familie staat de kapitein, die bij ruzies beslissingen neemt. De vrouwen lopen in typische kleden en staan de hele dag bij de rivier hun potjes en pannetjes te schrobben. Hoe meer je pannen glimmen, hoe hoger je status. Ondertussen wordt er bij de rivier flink geroddeld. Babies worden met een doek achter op de rug gehouden en gaan overal mee naar toe. De mannen gaan vissen, jagen of ze bouwen en varen met hun boten mensen en goederen over de rivier.

Op de post kwamen heel veel kinderen met diarree. Er was geen stromend water in het dorp. De mensen drinken opgevangen regenwater, maar nu in de droge tijd is er niet voldoende regenwater. Dan gaan ze over op het water uit een kreek, wat nog wel redelijk schoon is. Maar verderop in de droge tijd droogt de kreek ook op en gaan de mensen over op het drinken van rivierwater, wat veel diarree veroorzaakt. Er waren verpleegkundigen die het Saramaccaans voor me vertaalden in het Nederlands en verder mocht ik mijn gang gaan. Er was geen dokter op de post, alleen verpleegkundigen die normaal dokter waren. Dus nu moest ik maar alle beslissingen nemen. Dat was wel spannend, maar gelukkig wisten de verpleegkundigen ook heel veel. Bovendien was het aantal beschikbare medicijnen erg beperkt, waardoor je ook niet veel keuze had. De post doet de ‘huisartszorg’ voor de mensen van het dorp, maar is tegelijkertijd ook een consultatiebureau waar gewoon alle vaccinaties worden gegeven, alhoewel de opkomst niet altijd even goed is en er was een verloskamer. De post had ook een airstrip, waar kleine vliegtuigjes kunnen landen om heel zieke mensen naar de stad mee te nemen. Ik heb ook met het vliegtuig mee terug kunnen vliegen naar de stad, samen met een oude man uit het dorp van 75 jaar die moest worden opgenomen en die nog nooit in zijn leven had gevlogen.

We hebben ook een ochtend huisbezoeken gedaan bij oudere dorpsbewoners. Er was een man van 89, die we in zijn hutje opzochten en die mij begon te vertellen over hoe goed hij vroeger kon jagen en hoe snel hij een kostgrondje voor zijn vrouwen kon openkappen. Een man mag meerdere vrouwen hebben bij de marron, mits hij voor allemaal een hut bouwt en een kostgrondje openkapt in het oerwoud. De vrouw vervolgens onderhoudt het huis en bewerkt het opengekapte land. Verder zorgt ze voor zijn kinderen, kookt en wast af.

Als ik door het dorp liep, gingen er altijd een paar kinderen met me mee lopen en iedereen in het dorp groette me. De hele kleine kinderen waren bang voor me en renden hard weg terwijl ze: bakra, bakra! (blanke) schreeuwden. Ik had balonnen meegenomen en snoepjes, die ik uitdeelde aan de kinderen en al gauw was ik heel populair bij de kinderen. Ik sliep in de dokterswoning van de Medische Zending met uitzicht over de rivier, erg mooi. Later in de week kwam een onderzoeksgroep naar malaria erbij en hoefde ik ook niet meer te koken, want ik mocht met hun mee eten.

Het dorp had een school en een kerk. Het geloof van de mensen is officieel Christelijk, maar het is vermengd met het geestengeloof, dat vanuit Afrika is meegekomen. Tijdens mijn verblijf kreeg een vrouw een winti (kwade geest). Ze begon te gillen en met het hele lichaam te schokken. Vervolgens rende ze naar de rivier en zwom deze helemaal over en weer terug.

De gebeurtenis van de week begon was gelijk al op maandag. Maandagnacht werd ik uit mijn bed geroepen door de dienstdoende verpleegkundige. Er was een vrouw van 65 jaar verbrand in haar eigen woning, wat het werk was van haar eigen man, die over de 70 jaar was. Hij had haar met benzine overgoten in haar slaap en het aangestoken. De vrouw werd binnengebracht met derdegraads brandwonden van top tot teen. We hebben gekoeld, een infuus met veel vocht en morfine gegeven. Een paar uur later is ze overleden. De volgende dag kwam de politie vanuit de stad zwaar bewapend om de man te arresteren. Ze hebben hem meegenomen naar Paramaribo, waar hij zijn straf zal krijgen. Ik heb ook de begrafenis nog bij mogen wonen later in de week. De kist werd door de mannen gedragen en de vrouwen luid weeklagend erachter naar de begraafplaats die in het oerwoud lag.

Al met al een mooie en indrukwekkende week in een marrondorp, waar de tijd lijkt te hebben stilgestaan. Alhoewel ook hier steeds meer spijkerbroeken te zien zijn en sommige hutjes volstaan met luxe spullen uit de stad. Echt knap vind ik het hoe een organisatie als de Medische Zending de basale zorg als vaccinaties en moeder-en-kind zorg voorziet in zo’n onbegaanbaar gebied. Deze zorg wordt van overheidsgelden en particuliere giften betaalt. Van de dorpsbewoners wordt geen geld ontvangen en alle zorg die ze daar krijgen is gratis voor ze.

Iedereen bedankt dat jullie mijn verhalen hebben gelezen en tot gauw.